Voordat de lezer aan dit artikel begint, lijkt het me verstandig om duidelijk te maken dat er niets is tegen de Euro, het is meer de politieke drive er omheen die nu aan het uitlopen is op een fiasco. Bang voor hun hachje maken politici keer op keer dezelfde fouten en vanwege de wurggreep die ze op elkaar uitoefenen komen er maar geen oplossingen.
De oorlog in Europa is bloedig tot een einde gekomen. Op de puinresten proberen de getroffen landen van Europa hun economie weer op te bouwen. Zes landen vinden elkaar en richten een gemeenschap op ter bevordering van de wederopbouw van Europa. De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal is geboren. Participerende landen uit de Benelux, Frankrijk, Duitsland en Italië vinden elkaar in een akkoord om voortaan hun resources van Staal en Kolen toe wijzen aan wederopbouw in plaats van oorlog. Een land zonder kolen of staal zou het immers wel uit zijn hoofd laten om aan oorlog te denken. Een uniek project mede omdat aartsrivalen Duitsland en Frankrijk elkaar nu de hand reikten. Als symbool werd een blauw-zwarte vlag geïntroduceerd met zes gouden sterren.
Al snel zagen politici de kans schoon om meer van dit soort gemeenschappen te vormen. Voorbeeld daarvan is het atoomgemeenschap. Samenwerken op economisch gebied werd een feit en ideeën om één federatie te vormen naar Amerikaans model, kregen steeds meer handen op elkaar. Echter het vormen van zo’n model gaat niet zonder het opgeven van delen van soevereiniteit van een land. Iets waar de toenmalige generatie met de tweede wereldoorlog nog vers in het geheugen, niet aan moest denken. Dus werd dat structureel en op slinkse wijze verzwegen of verdraaid.
We nemen even een grote stap in de gescheidenis. Bij de éénwording van de twee Duitslanden ontstond er wederom een sterke economische macht in Europa. Dit tot groot ongenoegen van de Fransen. Om deze macht in te perken of te controleren was er dus iets nodig. Onder aanvoering van de Fransen(de oude rivaal) werd een aanzet gemaakt tot het vormen van één munt binnen de gemeenschap. Immers, als je overal dezelfde munteenheid voert, wel onder strikte voorwaarden, en er is groei, dan groeien we allemaal. Het idee was lumineus en Frankrijk zag zijn kans schoon om Duitsland op deze wijze economisch te kunnen beteugelen.
De euro in gedachten was geboren. Het was nu slechts nog een kwestie van tijd om de regulatie uit te werken. Al snel bleek dat geen enkel land en met name Duitsland, zich wilde committeren aan deze regels. Zij zagen slechts voor hen beperkingen en een rem op groei en macht. Onder aanvoering van onze grootste salonsocialist, Wim Kok, is er toen toch een akkoord gekomen. Nederland was voorzitter van de EU en het had hard een succes nodig. Het akkoord van Maastricht als resultaat. Echter van al die regels, in de honger naar succes, was niet veel meer over. Naast een paar minder belangrijke regels waren nog slechts drie hoofdregels van kracht: een niet hoger dan 3% begrotingstekort, een niet hogere staatsschuld van 60% van het nationale bruto product en een regel om speculatie en fraude tegen te gaan; de landen van de eurozone zouden een ander land in problemen niet financieel helpen of wel de zogenaamde bailout clausule.
Een ander belangrijk aspect dat speelde, was dat Frankrijk altijd de economische zwakkere broeder was van de twee: zwaar tegen de zin in van hun leiders. En als het je niet lukt om zelf je economie op orde te krijgen, dan laat je de aandacht afleiden en zorg je gewoon voor nog zwakkere landen in de groep. Daardoor ben je niet langer meer het slechtste jongetje van de klas waardoor het lijkt dat je ook wat te vertellen hebt. Het was daarom Frankrijk die veel druk uitoefende om landen als Spanje, Portugal en dus ook Griekenland binnen de zone te halen. Met name dat laatste land moest liegen en een truc met een grote bank uithalen om de toen al geldende staatsschuld van 125% om te zetten naar een accepteerbare schuld. Saillant detail is dat iedereen dat ook wist. Maar onder de drang en euforie van het plan is het structureel genegeerd. De rest is geschiedenis.
De Euro was nog maar pas geboren en Duitsland was het eerste land die de regels aan zijn laars lapte al snel gevolgd door zijn rivaal Frankrijk. De toon was gezet en regels bleken niet zo hard als wel was afgesproken. Iedereen klaagde over de duurder wordende maatschappij. Maar voor de Eurofielen was dat statistisch niet juist. Het onomkeerbare proces was ingezet. Wat men wel degelijk beoogde maar vooral niet communiceerde is dat met de introductie van één munt ook een groot en onomkeerbaar proces was ingezet om te komen tot die ene federatie die men al zo lang wilde. Het opgeven namelijk van delen van de hoogste macht en onafhankelijkheid die hiermee gepaard gingen was ook een feit. Ondanks dat het leek dat het economisch allemaal beter zou gaan en dat de euro ons een economisch voordeel zou geven, is dat inmiddels wel een fabel gebleken. De groei is nog nooit zo stabiel laag geweest. Daar waar de een groeit, krimpt de ander en het netto resultaat is lager dan ooit. De gemeten welvaart in Duitsland is sinds de introductie van de euro alleen maar afgenomen.
Maar wat gebeurde er in die tussentijd met de Griekse schulden waar we met zijn allen van af wisten maar er niets aan deden? Die zijn alleen maar verder opgelopen. De rijke banken, met name in landen als Nederland en Duitsland, hingen de vlag uit. Zij konden nu leningen verstrekken aan ee nland waarvan men wist dat ze nooit meer terug betaald konden worden, daarbij speculerend op het feit dat in geval van nood de Euro-zone elkaar wel degelijk zouden helpen. Het proces was namelijk onomkeerbaar en een lidstaat zomaar failliet laten gaan had ook verregaande gevolgen. Dus werd er geleend en geleend en woekerde er een situatie onder het zo stabiele pact wat niemand wilde inzien.
Uiteindelijk legde de bankencrisis wel heel pijnlijk bloot dat de Eurozone heel erg ziek was. Opeens waren landen als Ierland, Spanje, Italië en natuurlijk Griekenland in de problemen. Ze waren ziek, doodziek zelfs.
Bij de introductie van de Euro is er een steunfonds in het leven geroepen om grote fluctuaties binnen de zone op te kunnen vangen. Het principe namelijk van correcties door koersverschillen was weggevallen. Het instituut, Europese Stabiliteitsmechanisme (ESM ) heeft door het lidmaatschap en via uitgifte van obligaties, kapitaal verworven om deze klappen te kunnen financieren. Landen kopen obligaties die een garantie vormen dat het geinvesteerde geld terug komt. Het instituut heeft direct cash om gevallen van nood te kunnen ledigen, wel als een lening uiteraard. Het geld moet een keer terug.
De ziekte maakte een ding duidelijk. Landen in de eurozone konden nauwelijks of niet meer aan hun verplichtingen konden voldoen om uitstaande leningen terug te betalen. De banken die na een eerste injectie overeind gehouden moesten worden vanwege woekerpapieren in de hypotheek markt, speculeerden er ongecontroleerd op los want niet zij werden afgerekent zoals in Amerika maar de belastingbetaalder over hun wangedrag. En voilà, Europa lapte de laatste belangrijke clausule aan zijn laars, de bailout procedure. Het geld wat was bedoeld om Griekenland te helpen, was niet meer en niet minder om onze eigen systeembanken overeind te houden. Meer dan tweederde van de kapitaal injecties werden direct overgeboekt vanuit Griekenland naar banken in Duitsland en Nederland. De Grieken zelf zagen er nauwelijks iets van. En van de bankencrisis rolden we in de eurocrisis. De meest gehaaide politieke truc werd uit de kast gehaald. In plaats van de westerse banken op te laten draaien voor hun torenhoge schuld, betaalde de belastingbetaler de speculanten en beloonden hen voor hun excessieve gedrag. Echter, er werd een verhaal verkocht alszijnde het de Grieken waren die de schuld waren van alles. Zij maakten een rommeltje van hun belastingsysteem, zij leenden maar raak, zij wilden niet hervormen etc. Eén van de grootste leugens uit de politieke geschiedenis werkte en de mede Europeanen keerde zich tegen de Grieken. Als je vandaag de dag een willekeurig iemand op de markt zou vragen wie er nu schuld heeft van deze crisis dan zal 9 van 10 antwoorden dat het de Grieken zijn. Natuurlijk hebben zij er een rommeltje van gemaakt, maar wel met onze hulp.
De 3% regel werd opeens een instrument om landen te dwingen tot hervormingen. Het enige middel nog om de verschillen in de diverse landen te kunnen reguleren. Dit vraagt wellicht om uitleg.
Verdiende een Griek in het verleden 1000 drachme en ging het economisch niet goed ten opzichte van bv Duitsland, dan had men het instrument om de koers laten dalen. Het land werd voor andere landen gezien goedkoper waardoor het aantrekkelijker werd voor handel en investeerders en dus economisch voordeel. De Griek had met deze maatregel daarna nog steeds 1000 drachme. Nu, met de euro, zijn deze regelingen er niet meer. Dezelfde Griek die nu 1000 euro heeft moet goedkoper worden om het aantrekkelijker te maken. Dat doe je bv door hervormingen, belasting wijzigingen en meer van dat soort maatregelen, iets waar we allemaal nog een vers geheugen van hebben. Verschil is echter dat de Griek daarna nog maar 600 Euro heeft ipv 1000.
Hervormen dus. Opgelegd vanuit een federatief oorgaan. Ziedaar het sturen vanuit Brussel en het inleveren van soevereiniteit. En nu zitten we met een land dat niet 50 miljard, niet 85 miljard nodig heeft maar volgens een geheim IMF rapport nog veel meer. Daarbij is het beland in een status die wordt omschreven als oncontroleerbaar. Maar niemand wil het opgeven. Zelfs nu niet met het water aan de lippen wil Duitsland niet van kwijtscheldingen horen. Nu al is de Griekse schuld van het land boven de 200% van het nationale bruto product. Een schuld per hoofd van de bevolking die inmiddels hoger is dan gemiddeld jaarsalaris. En het einde is nog niet in zicht want het bedrag zal volgens elke doorrekening alleen maar oplopen. Zelfs politici weten niet meer waar het geld nog vandaan moet komen. Er wordt nu een overbruggingskrediet van 7 miljard vrijgemaakt uit een potje dat de min of meer de broer is van de ESM, de EFSF. Geld dat behoort van niet Eurolanden zoals de UK. Het IMF moet afbetaald worden want zij dienen binnenboord gehouden te worden. Zij zijn nodig voor de nieuwe noodsteun omdat we zonder hen het al iet meer kunnen ophoesten.
Gaan we daar ooit nog wat van terug zien? Ik vrees maar heel weinig. Generaties Grieken gaan nog bloeden voor wat hier door een elitair clubje is aangericht. Autoritair gedrag van politieke leiders die niet meer weten wat realiteit is, hebben Griekenland gebombardeerd tot het soevereiniteit laboratorium van Europa. Met het land op de knieën kunnen wij nu maatregelen op het land gaan uitproberen om te bezien of het werkt. Bewust? Hoogstwaarschijnlijk en voor een groot gedeelte wel. Het afdwingen en opleggen van federatieve beslissingen is niets anders dan het opgeven van je eigen wil om te beslissen. Iets wat juist Tsipras probeerde te voorkomen. De Duitsers waren het zat maar wederom onder aanvoeren van de Fransen (dus nog steeds hun grootste rivaal) is er aangedrongen op eenheid en vooral geen tweespalt zaaien; meedoen dus. Frankrijk, een land dat het minst progressie laat zien in zijn hervormingen en daardoor hopeloos economisch achter loopt. Iets wat steekt, dus laten ze Duitsland harder bloeden. De federatie moet er komen, de Duitsers achter het stuur maar met de Fransen voorin en niet in de bus met schlemielen. Een recent voorstel van meneer Hollande is om maar een federatieve regering te vormen voor de Eurozone. Ziehier het bewijs van dit betoog.
Zolang men niet wil inzien dat er economieën zijn die niet met elkaar in de pas lopen, blijft men doormodderen tot het komen van die Europese eenheidsworst. Met de Grieken wordt geëxperimenteerd. Zij zijn verworden tot het laboratorium van Europa om te zien wat er gebeurd met een land als er centraal aan de touwtjes wordt getrokken. Dat het ten koste gaat van…: juist, dat wil men weten. De federatie moet er komen. Zij krijgt steeds meer armen en macht. Het doel heiligt de middelen ook al kost dat bakken met geld. De oorlogsdrang is gelukkig beteugeld maar de honger is er nog steeds. Dus vechten we ons op een andere weg naar één systeem op de gronden van een land die maar slechts 2% van de economische macht vormt. Dat we daarbij 12 miljoen mensen schofferen, nemen we op de koop toe. We blijven ze maar leugens verkopen dat het ooit een keer goed komt. Ook wij zullen er op termijn aan moeten geloven, de politici die namelijk nu de locale macht hebben zijn de leiders van de federale toekomst en dus is er hun alles aangelegen om nu mee te doen.